Najwięksi nobliści z Fizyki i Chemii

Nagroda Nobla to niebywałe wyróżnienie. Któż nie chciałby jej otrzymać? A otrzymać ją, również samą nominację to nobilitacja, o którą łatwo nie jest. Przyznawane wybitnym naukowcom, zasłużonym dla nauki, ludzkości swoimi odkryciami, badaniami i działalnością. Nagroda przyznawana jest od 1901 roku i uchodzi za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie nauki. Nagrody Nobla przyznawane są zaledwie w kilku dziedzinach nauki w tym z fizyki i chemii. Nominacje do nagrody przyznaje Komitet Noblowski, zaś nagrody wybiera Królewska Szwedzka Akademia Nauk.

Pretendenci do nagrody są zgłaszani od września do stycznia. Nazwiska osób wybranych spośród nominowanych upubliczniane są w październiku. Procedura przyznawania nagród jest skomplikowana i utajniona na pięćdziesiąt lat. Samo wręczenie nagrody odbywa się co roku 10 grudnia upamiętniając tym samym rocznicę śmierci Alfreda Nobla, fundatora nagrody.

Laureatów nagrody Nobla w dziedzinie fizyki od czasu jej ufundowania jest już dwustu, w tym uhonorowane zostały dwie kobiety. Polska Maria Curie-Skłodowska w 1903 roku oraz Maria Goppert-Mayer w 1963r. W gronie laureatów znalazł się podwójny laureat a był nim John Bardeen za udział w wynalezieniu tranzystora w roku 1956 oraz w 1972 za teorię BCS. Na wymienienie wśród szczególnych laureatów nagrody zasługuje najmłodszy naukowiec, jaki otrzymał Nobla, jest nim William Lawrence Bragg, którego wyróżniono w 1915 roku za badanie struktury krystalicznej z wykorzystaniem promieni X. Miał wówczas zaledwie 25 lat. Najstarszym laureatem został Raymond Davis. W wieku 88 lat uzyskał Nobla za wkład w rozwój astrofizyki. Mimo iż zwykle co roku wybierany jest laureat to zdarza i tak, że w zgodzie ze statutem Fundacji Nobla nagroda nie zostaje przyznana nikomu bądź jednego roku nagrodę w tej samej dziedzinie mogą otrzymać dwie do trzech osób. Do tej pory aż 38 razy Fundacja przyznała podwójną, a 30 razy potrójną nagrodę jednego roku. Warto dodać, iż ta opcja powoduje również podział nagrody pieniężnej jaka jest przeznaczona na uhonorowanie naukowców w danej dziedzinie. Zaledwie sześć razy przez ponad 100 lat nie przyznano nagrody w danym roku.

Sam fundator, Alfred Nobel był wynalazcą, na jego koncie znajduje się aż 355 patentów. Wybitnie uzdolniony w wielu dziedzinach nauki, przodował w inżynierii chemicznej. Jednym z najbardziej znanych wynalazków o wciąż dużym znaczeniu i zastosowaniu jest dynamit. Nobel swój majątek jaki uzyskał dzięki wynalazkom zdecydował przeznaczyć na rozwój nauki i wsparcie wynalazców. Idea jaka przyświecała Noblowi po dziś dzień jest realizowana przez Fundacje Nobla. Mimo wyróżnienia zaledwie kilku kategorii w jakich nagroda jest przyznawana przy ocenie wkładu w wynalazczość brane są pod uwagę rozmaite czynniki, w tym interdyscyplinarny charakter odkrycia. W szczególności tyczy się to chemii i fizyki. Już pierwsza nagroda z dziedziny chemii tyczyła się zagadnień z pogranicza chemii i fizyki. Otrzymał ją Jacobus Henricus van 't Hoff, przyznana ona została za wkład w opracowanie praw dynamiki chemicznej i ciśnienia osmotycznego. Najwięcej nagród przyznano dla odkryć wiążących się z tak zwaną chemia życia. W ostatnich dekadach dominowały odkrycia z zakresu biochemii i biotechnologii, zakrawające o medycynę. Formalnie zdarzało ię, iż jedno odkrycie nominowane było zarówno w dziedzinie chemii jak i medycyny — podaje Marcin z Preply oferującej m.in korepetycje z chemii (Warszawa)

Grono laureatów Nobla w dziedzinie chemii liczy 169 osób. Zaledwie 63 laureatów otrzymało nagrodę za pracę indywidualną. Naukowcem, który dwukrotnie otrzymał Nobla jet Frederick Sanger w roku 1958 oraz 1980 za wkład w biologię molekularną. Najmłodszym laureatem, który uzyskał nagrodę w dziedzinie chemii był 35 letni Frederic Joliot-Curie, za najstarszym, bo 85 letnim był John Fenn. W dziedzinie chemii uhonorowano jak dotąd cztery kobiety, a wśród nich Polkę Marię Curie-Skłodowką w 1911. Prócz Skłodowkiej Nobla otrzymały Irene Joliot-Curie w 1935 roku jak również Dorothy Crowfoot Hodgkin w 1964 i Ada Yonath w 2009 roku.

Laureatów Nagrody Nobla ma również Polska. Co prawda najbardziej znaną laureatka i jedyną w dziedzinie fizyki, chemii była Maria Curie-Skłodowska, to mamy się czym pochwalić. Skłodowska zdobyła Nobla z fizyki w 1903 roku zaś, z chemii w 1911. Maria Curie żyła w okresie 1897 do 1934 roku, była wybitną uczoną w zakresie fizyki i chemii. Odznaczyła się na kartach historii również tym, iż była pierwsza kobietą, która podjęła studia na Sorbonie, jak również pierwszą kobietą, której przyznano nagrodę Nobla. Pod względem swego dorobku naukowego była prekursorem radiochemii, głównie za sprawą odkrycia radu i polonu. To pod jej kierunkiem przeprowadzono badania nad zwalczaniem nowotworów promieniotwórczością. W gronie laureatów, już nie z nauk ścisłych z literatury znalazł się Henryk Sienkiewicz w 1905 roku oraz Władysław Reymont w 1924 roku. Również Literacką nagrodę Nobla otrzymał w 1980 roku Czesław Miłosz, zaś w 1996 roku uhonorowano Lecha Wałęsę Pokojową Nagrodą Nobla – podaje Marcin z Preply oferującej m.in korepetycje z chemii (Warszawa)

Współcześnie również obserwuje się zazębianie się zagadnień fizyki i chemii. W 2014 roku nagrodę przyznano za pokonanie limitu rozdzielczości. Nobla otrzymało trzech naukowców, Eric Betzig, William E. Moener oraz Stefan W. Hell, którzy prowadzili badania nad mikroskopem fluorescencyjnym. Z pozoru odkrycia wydają się być należące do fizyki, tymczasem naukowcy zostali wyróżnieni nagrodą w dziedzinie chemii. Łączenie dwóch dziedzin jest powszechne nie tylko w tak zaawansowanych pracach ale również na poziomie akademickim. Uniwersytet Warszawski prowadzi zintegrowane kierunki fizyki i chemii, co jest najlepszym dowodem na nieuniknioną współpracę naukowców tych dwóch dziedzin korzystających z odkryć naukowych wzajemnie. Odkrycie jakim jest mikroskop fluorescencyjny  w praktyce pozwoli obserwować białka uczestniczące w rozwoju chorób mózgu itp. tym samym może przyczynić się do eliminacji takich chorób jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.

Niebawem Fundacja Nobla oraz Szwedzka Akademia Nauk ogłosi tegorocznych laureatów nagrody. Na kolejny rok już trwa procedura typowania i weryfikacji naukowców oraz ich badań. Warto pamiętać, iż poza prestiżem, za nagrodą Nobla idą potężne środki finansowe, które nie rzadko nagrodzonym naukowcom pozwalają upowszechnić i udoskonalić swój wynalazek, bądź podjąć pracę nad kolejnymi projektami, które od dawna kiełkują im w głowach. Fundusze Akademii są istotnym wkładem w rozwój nauki, dzięki nim wiele badań może zostać przeprowadzonych i przyczynić się do osiągnięcia zamierzonych celów. Polscy naukowcy, póki co nie zasłynęli na arenie międzynarodowej, co nie oznacza iż nie mają sukcesów za sobą. Jednym z typów jakie zostały zgłoszone Akademii był polski grafen. Można mieć nadzieję, iż niebawem kolejny z Polaków odbierze nagrodę w szwedzkiej Filharmonii, gdzie odbywają się bankiety Fundacji Nobla i zasłynie w świecie.

Autorem jest platforma Preply oferująca m.in korepetycje z Chemii (Warszawa) i iinnych miastach w Polsce

Dodaj komentarz